Dlaczego przyciągają nas 'trudne’ osoby? Psychologiczne podłoże wyboru partnera

Wybór partnera życiowego to proces, który często wymyka się racjonalnym kalkulacjom. Zdarza się, że ludzie przyciągani są do tzw. „trudnych” osób – partnerów, którzy mogą być emocjonalnie niedostępni, niezaangażowani, a czasem nawet toksyczni. Ten schemat fascynuje psychologów i stanowi temat licznych badań, ponieważ z pozoru irracjonalny wybór często ma głębokie podłoże psychologiczne. Dlaczego więc tak często wybieramy partnerów, którzy są trudni? Jakie mechanizmy stoją za tym zjawiskiem?


1. Wzorce przywiązania z dzieciństwa

Jednym z kluczowych czynników wpływających na wybór partnera są wzorce przywiązania, które rozwijamy w dzieciństwie. Teoria przywiązania, opracowana przez Johna Bowlby’ego, sugeruje, że sposób, w jaki opiekunowie zaspokajali nasze potrzeby emocjonalne, kształtuje nasze podejście do relacji w dorosłym życiu. Osoby, które w dzieciństwie doświadczyły niestabilności emocjonalnej, mogą w dorosłym życiu wybierać partnerów trudnych, odtwarzając znane im schematy relacji.

  • Przykład: Jeśli w dzieciństwie rodzice byli emocjonalnie niedostępni, dziecko mogło nauczyć się, że musi „zasłużyć” na miłość. W dorosłych relacjach taka osoba może wybierać partnerów, którzy są trudni lub zdystansowani, próbując zdobyć ich uczucie.

2. Syndrom naprawiacza

Niektórzy ludzie czują silną potrzebę „ratowania” innych. Taki schemat wynika często z pragnienia, by czuć się potrzebnym i wartościowym. Trudni partnerzy, którzy mają swoje problemy emocjonalne lub życiowe, mogą wydawać się idealnymi kandydatami do naprawy.

  • Przykład: Partner, który zmaga się z trudnościami (np. emocjonalnymi lub finansowymi), może wzbudzać w nas poczucie misji, by go wspierać. Relacja staje się wtedy polem do udowadniania swojej wartości poprzez pomoc i poświęcenie.

3. Adrenalina i ekscytacja

Osoby trudne często wprowadzają do relacji element niepewności, który jest paradoksalnie atrakcyjny. Ekscytacja wynikająca z emocjonalnego napięcia, dramatów czy trudnych sytuacji może działać jak adrenalina, która podtrzymuje zainteresowanie.

  • Przykład: Relacje z trudnymi partnerami mogą być pełne intensywnych emocji, które na krótką metę dostarczają silnych doznań. Ten „emocjonalny rollercoaster” może być mylnie interpretowany jako pasja czy głębokie uczucie.

4. Niskie poczucie własnej wartości

Osoby o niskim poczuciu własnej wartości często wybierają trudnych partnerów, ponieważ nieświadomie wierzą, że nie zasługują na stabilne i zdrowe relacje. Mogą też obawiać się, że osoba bardziej „dostępna” szybko dostrzeże ich niedoskonałości.

  • Przykład: Jeśli ktoś ma przekonanie, że nie jest wystarczająco dobry, aby być kochanym bezwarunkowo, może wybierać partnerów, którzy są trudni, a tym samym potwierdzać swoje negatywne przekonania o sobie.

5. Idealizacja i nadzieja na zmianę

Często wierzymy, że możemy zmienić trudnego partnera. Idealizujemy jego potencjał i skupiamy się na jego pozytywnych cechach, ignorując wady, które powodują problemy w relacji.

  • Przykład: Partner może wykazywać niewielkie oznaki poprawy lub obiecywać zmiany, co daje nam nadzieję, że relacja ma przyszłość. Ta nadzieja podtrzymuje naszą inwestycję emocjonalną, mimo że rzeczywistość może być inna.

6. Mechanizmy projekcji

Wybór trudnych partnerów może wynikać z projekcji naszych wewnętrznych konfliktów. Często przyciągają nas osoby, które odzwierciedlają nasze nierozwiązane problemy lub emocje, które trudno nam zaakceptować w sobie.

  • Przykład: Jeśli ktoś ma trudności z wyrażaniem własnej złości, może być przyciągany do osób, które są impulsywne lub agresywne, ponieważ w pewien sposób „żyją” tymi emocjami za niego.

7. Kulturowe i społeczne wzorce

Kultura i społeczeństwo również wpływają na nasze wybory partnerów. Romantyczne opowieści i filmy często przedstawiają trudne relacje jako pasjonujące i wartościowe, co wzmacnia przekonanie, że miłość wymaga poświęceń i pokonywania przeszkód.

  • Przykład: Wiele filmów przedstawia miłość jako historię, w której jedna osoba „ratuje” drugą lub walczy o jej uczucie, co może kształtować nasze oczekiwania wobec relacji.

8. Strach przed intymnością

Paradoksalnie, wybór trudnych partnerów może być sposobem na unikanie prawdziwej intymności. Osoby, które boją się bliskości, mogą nieświadomie wybierać partnerów, z którymi relacja jest trudna lub niemożliwa do zrealizowania na głębszym poziomie.

  • Przykład: Partner, który jest emocjonalnie niedostępny, staje się „bezpiecznym” wyborem, ponieważ jego trudność w nawiązaniu bliskości chroni przed własnym lękiem przed zaangażowaniem.

9. Niezaspokojone potrzeby emocjonalne

Ludzie często szukają w partnerach zaspokojenia potrzeb, które nie były spełnione w ich życiu. Jeśli ktoś czuje, że brakuje mu uznania, miłości czy wsparcia, może próbować znaleźć te elementy w trudnych relacjach, nawet jeśli wiąże się to z cierpieniem.

  • Przykład: Partner trudny może wydawać się wyzwaniem, a jego akceptacja lub miłość są postrzegane jako sposób na wypełnienie emocjonalnej pustki.

10. Znaczenie pracy nad sobą

Jeśli zauważasz, że często przyciągają Cię trudni partnerzy, warto zastanowić się nad swoimi wzorcami i emocjami. Samoświadomość jest kluczem do zmiany schematów:

  1. Zrozum swoje wzorce: Zadaj sobie pytanie, dlaczego przyciągają Cię trudne osoby. Czy to wynik doświadczeń z dzieciństwa, niskiego poczucia własnej wartości, czy może potrzeby intensywnych emocji?
  2. Pracuj nad poczuciem własnej wartości: Im bardziej cenisz siebie, tym bardziej jesteś skłonny wybierać partnerów, którzy traktują Cię z szacunkiem i troską.
  3. Naucz się zdrowej komunikacji: Budowanie zdrowych relacji wymaga otwartości, szczerości i umiejętności wyrażania swoich potrzeb.
  4. Zwróć się po wsparcie: Jeśli schemat przyciągania trudnych partnerów jest głęboko zakorzeniony, terapia może pomóc w zrozumieniu jego źródeł i znalezieniu sposobów na zmianę.

Podsumowanie

Przyciąganie do trudnych osób ma swoje psychologiczne podstawy i często wynika z naszych wewnętrznych konfliktów, wzorców z dzieciństwa lub niezaspokojonych potrzeb emocjonalnych. Zrozumienie tych mechanizmów to pierwszy krok do zmiany i budowania zdrowszych relacji. Ważne jest, aby pamiętać, że zasługujesz na relację, która przynosi radość, wsparcie i wzajemny szacunek – a nie tylko wyzwania i emocjonalne napięcia. Praca nad sobą i świadome wybory partnerów mogą pomóc w przełamaniu destrukcyjnych schematów i otworzyć drogę do bardziej satysfakcjonujących związków.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *